Felsefi
bilgiyi belirtmek diğerlerinden zordur. Hatta felsefenin en önemli
probleminin bizzat felsefenin kendisinin ne olduğu problemi olduğunu söylemek bile mümkündür. Felsefi bilgiyi veya
felsefeyi anlamaya çalışırken yapılması gereken en doğru şey tarih boyunca
kendilerine filozof denilen kişilerin yaptıkları
işin kendisine bakmak olacaktır. Böyle bir bakış
açısından konuya bakıldığında ise filozofların farklı zamanlarda, farklı kültürlerde, farklı amaçlar ve farklı
işlevlere farklı somut felsefeler ürettikleri görülmektedir. Bununla
birlikte bu farklı zamanlarda yaşayan ve farklı amaçlarla farklı felsefeler üreten
insanların yaptıkları işin kendisinde bazı ortak özellikler olduğu da
gözlemlenmektedir.
Kant
felsefeyi "kendisini
akla dayanan nedenlerle meşru veya haklı çıkarmak iddiasında bir zihinsel
etkinlik biçimi" olarak
tanımlamıştır. Kanaatimizce bu tavır felsefeyi felsefe yapan ve bütün
felsefi düşünme örneklerinde ortak olan bir noktayı gayet güzel bir biçimde ortaya koymaktadır. Burada "akla
dayanan nedenler"den insanın her türlü deneyini,
gözlemini, bunlara dayalı her türlü akıl yürütmesini ve sezgisini içine alan geniş bir nedenler
grubunu anlamak gerekir. "Haklı
çıkarmak veya meşrulaştırmak" iddiasından ise "herhangi
bir önermeyi, bu önermeyi ileri sürmeyi mümkün kılan kanıt, temel veya
gerçeklerle ortaya koyma"yı anlamak gerekir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder