Fayda Ahlâkı

Fayda Ahlakı

Fayda ahlakı (yararcılık) "Ahlaki eylemin amacı nedir?", "Doğru eylem deyimiyle neyi belirtmek isteriz?", "Bir eylemin doğru olduğunu nasıl bilebiliriz?" gibi soruları yanıtlamaya çalışan bir ahlak kuramıdır. Temel niteliği, amaç güden bir ahlak felsefesi olmasıdır. Onda da asıl amaç mutluluktur, mutlu olmaktır. Ancak fayda ahlakında mutluluğu sağlayan; iyi, erdem, doğaya uygun yaşama vb. değil fayda (yarar) dır.

Fayda temeline dayanan ahlak, bireye sağladığı fayda ölçüsünde değerlidir. Ahlakın bireye sağladığı fayda hakkındaki görüş değişirse ahlak da ona koşut olarak değişecektir. O halde faydacılık temeline dayanan fayda ahlakı için de evrensel bir ahlak söz konusu değildir. 19. yüzyılda iki İngiliz filozof Jeremy Bentham (1748 1832) ile John Stuart Mill (1806-1873) fayda ahlakını farklı bir yaklaşımla ele almışlar ve yeni bir öğreti ortaya koymuşlardır.