Yeni-Düşüncecilik

Yeni-Düşüncecilik (yeni idealizm)

Bilimsel verilerle uyuşturulmaya çalışılan XIX. yüzyıl sonlarıyla XX. yüzyıl düşünceciliği. Türkçe yazımıyla yeni idealizm de denir. Yeni hegelcilik'le anlamdaş sayanlar da var. İradeci metafizik de deniyor. Kimi felsefe tarihçileri de bu deyimle özellikle Benedetto Croce ve Giovanni Gentile'in temsil ettikleri İtalyan Hegelciliğini dile getiriyorlar. Fransız düşünürü Main de Biran'ın iradeci kişicilik, Victor Cousin'in kimi papazlarca edep gerekleri felsefesi adıyla anılan öğretileri de yeni düşünceci öğretiler sayılıyor.

Çağımızda yeni düşünceciliğin çok ve çeşitli biçimleri meydana çıkmıştır; Olay bilim, Mah'çılık, yeni gerçekcilik, yeni eleştiricilik, kişilikcilik, yaşam felsefesi vb. yeni düşüncecilik disiplini içindedir. Genellikle Felix Ravaisson, Jules Lachelier, Maurice Blondel, Boutroux, Bergson, Herbert Bradiey, Bernard Bosanquet, Th. Hill Green, Octave Hamelin, Rudolph Hermann Lotze, Gustave Th. Fechner. Wilhelm Wundt yeni düşünceciliğin başlıca temsilcileri sayılmaktadır. Çağdaş burjuva felsefeleri, yeni ya da eski düşünceci öğretilerdir. Bu acıdan bakınca, çağımızın moda felsefesi olan varoluşçuluğun bile yeni düşünceci bir öğreti okluğu kolaylıkla görülür. Bütün bu öğretilerin ortak niteliği, kimilerinin bilimsel verilere dayanma savlarına rağmen, bilime karşı ve bilim dışı oluşlarıdır.