Kültürel Katılma

Kültürel Katılma

İnsanın içinde yaşadığı toplumun, toplumsal grupların, kategorilerin kültürünü kazanma ve kazandırma sürecini ifade eder. Bir derneğe üye olma ve zorunlu eğitim süreci kültürel katılma örnekleridir. Kültürün kazanılmasıyla tek tip insan ortaya çıkmaz. Çünkü her insan, kültürel katılma sonucu kazandığı kültürün ögelerinden farklı etkilenir. Böylelikle, aynı kültürel ortamlarda oldukları halde farklı kültürel kimlikler elde ederler. Ayrıca kişisel özellikler de (zeka, yaş, cinsiyet) kültürel kimlik edinmede önemli etkendir.

Kültürel katılma genellikle üç şekilde gerçekleşir:

Kültürün genel unsurlarına katılma: Her kültürün, hem ulusal hem evrensel hem de grupsal (alt kültür) özellikleri vardır. İnsan doğum ile kültüre katılır. Kültüre katılma ana dilin öğrenilmesiyle başlar. Bir kültürün en genel niteliği dildir. Kültürün genel unsurlarına katılma süreci bireyin gelişim süreciyle orantılıdır. Yaşadığı kültürün giyim tarzını, inanç sistemini, genel davranış kalıplarını öğrenerek bu genel unsurlara katılır. Kültürün genel unsurlarına katılma kendiliğinden gerçekleşir ve uyulması zorunludur. Kültürün genel unsurlarına katılmama sonucunda “karşı kültürler” ortaya çıkar. Hızlı toplumsal değişimler, hızlı kentleşme, kültürün yeni ögelerini benimseyememe gibi nedenlerle mikro düzeyde karşı kültürler oluşur.

Kültürün özel unsurlarına katılma: Birey, toplumsal gelişim sürecinde birçok gruplara zorunlu ya da gönüllü olarak girip çıkar. Bir bireyin yüzlerce toplumsal gruba katılması söz konusu olamayacağı gibi, kültürün kazanılması sürecinde bütün kültür ögelerine katılmasının olanağı da yoktur. Öte yandan bireyler, toplumsal gelişimin düzeylerine uygun birtakım toplumsal gruplara ve bu toplumsal grupların kültürel unsurlarına katılmak zorundadır. Örneğin; zorunlu eğitim aşamalarından geçerek öğretmen, hemşire, teknisyen olabilir. Her birey yetenekleri ölçüsünde eğitim sürecine katılır. Belli alanda uzmanlaşan birey, aynı zamanda bir meslek edinmiş olur. Bireyler ulaştığı uzmanlık alanının normlarına (hukuksal, etik gibi), davranış kalıplarına ve bilgi, yetenek düzeyine sahip olmak zorundadır. Kültürün özel unsurlarına katılmak bireyin gelişim düzeyine göre zorunlu olmakla birlikte, isteğe bağlı olarak da kültürel unsurlara katılabilmektedir.

Seçenekler yoluyla kültürel unsurlara katılma: Kültürel katılmanın zorunlu olmayıp isteğe bağlı olarak gerçekleştiği durumlar da vardır. Bireye birçok kültürel seçenekler ve değişkenler sunulmaktadır. Birey ekonomik, sosyal, siyasal çıkarları doğrultusunda bu değişkenleri seçer. Günümüzün toplumsal yapılarında yüzlerce toplumsal grup ve kültürel ögeler mevcuttur. Bireye toplumsal gruplar aracılığıyla kültürel unsurlara katılması için birçok alternatif sunulmaktadır. Yeteneği ve ilgisi doğrultusunda çeşitli mesleklere yönelme özgürlüğü vardır, ilgisi, zevkleri, çıkarları doğrultusunda toplumsal gruplar aracılığıyla istediği kültürel unsurlara katılabilir. Örneğin; bireyin istediği bir partiye, bir sendikaya, bir sanatsal etkinliğe katılması kendi isteğine bağlıdır. Birey, kendi özgür iradesi ile kültürel unsurlara katılır ya da katılmaz!