Friedrich Nietzsche

Friedrich Nietzsche (Fredrik Niçe, 1844-1900) 'nin amacı, var olan ahlâkı yıkıp üst insan ahlâkını

kurmaktır. Ona göre insanın aşılması gerekir. İnsan; eksiği olmayan, tamamlanmış bir varlık değildir. O, bugünün insanıyla geleceğin insanı arasında bir köprüdür. İnsanın sevilecek yanı da sadece bir geçişi temsil etmesidir. Sonuçta insan aşılarak üst insana ulaşılacaktır. Üst insan henüz doğmamıştır. İnsanlar onun öncüleri­dir.

Nietzsche'de enerji, akıl ve gurur üst insanın nitelikleridir. O, tarihin gücüne karşı gelen, baş kaldırandır. Tüm toplumsal değerleri yaratandır. Bu nedenle insan için iyi ol­mak değil, güçlü olmak önemlidir.

Nietzsche'ye göre, Darwin'in öğretisi türlerin kalıcı olmadığını, sürekli geliştiklerini, yaşama savaşında güçsüzlerin göçüp gittiğini, güçlülerin kaldığını göstermiştir. Öyley­se, ahlâkın amacı insanların eşitliği olamaz. Ancak güçlüler ayakta kalabildiğine göre eşitsizlik doğaldır. Yığın kendisini feda ederek üst insanı beklemelidir. O, her çeşit ah­lâkî değerin üstündedir.

Nietzsche, çağının ahlâk sistemini kabul etmemiş ve onunla savaşmıştır. O, insa­nın yeni ahlâkî değerleri yaratması gerektiğini savunmuştur. İnsana iyi ve kötünün ne ol­duğunu açıklayacak otoriteler yoktur. İnsan yalnızdır. Bağlanacağı değerleri özgürce kendisi yaratmalıdır. Bu nedenle de evrensel bir ahlâk yasasından söz edilemez. Bu gö­rüşleri, Nietzsche’nin acılı bir yaşam sürmesine neden olmuştur. "İnsanın, gülen tek hayvan oluşunun nedenini en iyi ben anladım galiba: Büyük işkenceyi en çok o çekiyor, o yüzden kahkahayı icat etmek zorunda kalmış." sözleriyle düşüncelerini dile getirmiş­tir.