J. Locke (1632 -1704): J. Locke'e göre insan dünyaya geldiğinde zihni boş bir levha (tabuta rasa) dır. Zamanla duyumlar ve deney bu levhayı doldurur. J. Locke’un kullandığı deney kavramı bugün kullanı- lan bilimsel yöntem olan deney değildir. Deney sözcüğüyle daha çok algı anlatılır. Locke’a göre iki çeşit deney (algı) vardır. Bunlardan birisi dış deney diye isimlendirilen ve dış dünyayı tanımamızı sağlayan deneydir. Diğeri ise zihnin çeşitli işlemlerini sağlayan iç deneydir.
Örneğin ağaç nesnesini görmek ve ağaç sözcüğünü duymak dış deneydir. Dış deneyle zihinde kavramlar oluşur. Kavramlar arasında bağ kurarak yargı oluşturmak ise iç deneydir. Örneğin ağaç kavramı ile canlı kavramı arasında bağ kurarak "Ağaç canlıdır." demek iç deneydir.
Locke’a göre insan zihnindeki tasavvurlar (idealar) yalın ve bileşik olarak iki çeşittir. Örneğin sıcak, soğuk, acı, katı, sevgi... yalın tasavvurlardır. Bileşik tasavvurlar ise zihinsel etkinlikle (soyutlama ve genelleme yoluyla) elde edilen tasavvurlardır. Örneğin soy, canlı, insanlık... Kavramları bileşik tasavvurlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder