31 Ekim 2020 Cumartesi

Pierre Abelard

Pierre Abelard

Fransız skolastik filozof ve tanrıbilimci (Nantes yakınında Le Pallet, 1079-Chalonsur-Saöne yakınında Saint-Marcel manastırı, 1142). Babası Pallet’li bir soyluydu, onu askerlik mesleğine yöneltmek istedi, ama öğrenme tutkusuyla yanıp tutuşan Abelard, alacağı mirastan vazgeçerek Paris’e gitti. Orada, Guillaume de Champeaux’nun öğrencisi oldu, ardından, “tümeller tartışması”nda ona karşı çıktı. Guillaume, “gerçekçi” felsefeyi savunuyordu. Abelard ise bunu, “adcı” bir mantıkla, yani tümellerin kendi başlarına var olmadıklarını, ancak kendilerine bir ad verilen zihin kurgularının (Kavramların) var olduğunu ileri sürerek yanıtladı. 22 yaşındayken Melun’de, bir okul açtı. Burada Corbeil’de ve daha sonra bir diyalektik okulu açtığı Paris’te, Sainte Genevieve tepesinde dersler verdi. Tanrıbilimde de ün kazanmak istedi; Laon’a gitti; orada kentin rahipler meclisi başkanı Anselmus’un öğrencisi oldu. Yeni hocasıyla da arası açılınca Paris’e döndü; felsefe ve tanrıbilim dersleri verdi (1113-1118). Piskoposluk kurulu üyesi Fulbert’in yeğeni Heloise ile bu sırada karşılaştı ve ona delice tutuldu. Fulbert, Abelard’ı ‘hadım ettirdi, ama ayrı düşen iki sevgilinin yazışması, özellikle 1129′dan sonra sürüp gitti.

Abelard, izleyicilerinin çağrısı üzerine halka açık derslerine yeniden başladı:

Theologia summi boni’de (bu yapıt, De unitate et trinitate adıyla da tanınır) öne sürdüğü savların Soissons konsilince (1121) yakılmaya mahkum edildiğini görünce çok acı çekti. Amansız düşmanları yüzünden Provins’te manastırdan manastıra dolaşmak zorunda kaldı; Nogentsur-Seine’de”Paraclet manastırını kurduktan sonra Bretagne’da Rhuys yarımadasında Saint-Gildas’ya yerleşti. Aziz Bernard tarafından Sens konsilinde (1140) yeniden mahkûm ettirildi. Papaya başvurmak üzere Roma’ya gitmek istedi; ama yolda bitkin düştüğünden yolculuğu sürdüremedi.

Pierre le Venerable, onu, Cluny manastırına aldı ve Bernard ile barışması için görüşmeler yaptı.

Abelard, son yapıtını burada yazdı: Dialogus inter philosop-hum, judaeum et christianum.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder