Hegel

*Hegel (1770-1831) , Hegel'e göre “Rasyonel olan reel olandır, reel olan rasyonel olandır, (Akla uygun olan gerçek olandır, gerçek olan akla uygun olandır.). ” Hegel bu sözüyle aklın yasalarıyla doğanın yasalarının aynı olduğunu göstermeye çalışır. Ona göre evde, hücrede ya da herhangi bir yerde, deney ve gözleme hiç başvurmadan salt düşünme (akıl) yoluyla “evren" hakkında her türlü bilgiye ulaşmak mümkündür.

Hegel, doğru bilgiye mantık yoluyla ulaşılabileceğini savunur, onun tüm kavramları idealist sistemindeki (dialektik idealizm) diyalektik süreçlerle anlam kazanır.

İlkin evrensel düşünce, "ide" (tez) aşamasında kendinde varlıktır, olanak olarak vardır; ikinci aşamada (antitez) evrensel düşünce kendi dışında, doğadadır, burada kendini tanımak; gerçekleştirmek için başkalaşır, yani kendine yabancılaşır. Üçüncü (sentez) aşamada evrensel düşünce - birey, kültür, toplum, devlet ve diğer toplumsal olgularda kendi bilincine varır ve yabancılaşmadan kurtulur. Bu gelişim, Hegel’in deyimiyle dialektik ilke; karşıtlıkları, çelişkileri aşarak ilerleyen bir süreçtir.