Güzellik Nedir?
Felsefe
tarihinde Eskiçağ'dan beri "güzel" in ne olduğu araştırılmıştır. Platon'a göre güzellik bir ideadır, mutlaktır.
Hiçbir değişikliğe uğramaz, içinde yaşadığımız dünyada gördüğümüz ve güzel
dediğimiz şeyler ise güzel ideasından pay aldıkları ölçüde bize güzel görünürler.
Onlar, asıl güzelliğin kopyalarıdır.
Aristoteles'e
göre güzel orantı ve düzendir. Bu nedenle, orantıdan yoksun olan, çok büyük ya
da çok küçük şeyler güzel olamaz. Daha sonraki dönemlerde hatta çağımızda da,
güzelliği matematik olarak belirleme önemli bir yer tutar. Eski Yunan’da ortaya
atılan, bütün güzellikleri açıklayıcı bir formül olarak düşünülen «altın-oran»
düşüncesi özellikle Rönesans’ta
ve Rönesans sonrasında tekrar ön plâna çıkar. Düşünürler bir biçimi oluşturan
parçaların oranının bir güzellik tılsımı olarak kendi içinde bulunduğunu
düşünmüşler ve bu oranı bulmak İçin yüzyıllar boyu doğada ve sanatta biçim
araştırması yapmışlardır.
Plotinos
ise güzelliği "Tanrısal aklın evrende ışıması" olarak görür. Hegel'e göre güzel, mutlak ruhun nesnelerde
görünüşe gelmesidir. Schopenhauer'a
göre, mutlak iradenin kendisini dışlaştırmasıdır. Çağdaş felsefede de örneğin Hartmann'a göre, tinin maddede kendini
göstermesidir.
Estetikte haz uyandıran objelere güzel denir. Güzel
doğru ve iyi gibi değerlerden farklı bir kavramdır. Doğru, konusuna uygunluk
gösteren bilgidir. İyi değeri ise ahlâkça uygun eylemlerle ilgilidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder