Kültürleme
Bireyin doğumundan ölümüne kadar toplumun istek
ve beklentilerine uyacak şekilde etkilenmesi ve
davranışlarının değiştirilmesi sürecine kültürleme denir. Toplumsallaşma adını verdiğimiz olgu kültürlemedir.
Kültürlemenin yaşı, sınırı yoktur. Toplumun
üyelerinin, öğrenme yoluyla kültür almalarına da "kültürleme" adı
verilir, insanların, içinde bulundukları toplumun dilini konuşmaları, sosyal
değer ve normlara uygun davranmaları hep kültürlemeye örnektir.
İnsan, yaşamı boyunca bir şeyler öğrenir. Doğumla
başlayan kültürleme, okul sıralarında, okul dışında ve okul sonrasında da
sürer. Kültürleme, her toplumun kendi kültür öğelerini bireye aktarmasıdır. Örneğin;
Somoa kabilesinde yiyeceği olanın olmayanla paylaşması olağandı. Kabileden
biri, tek başına yemeğe başlamak üzere ormandaki ağaçlar arasında oturduğu zaman,
karnı acıkan başkalarının da bulunup bulunmadığını öğrenmek için seslenmek
zorundaydı. Batı uygarlığına geçmeden önce buraya gelen beyaz gezginler bir
Afrikalıya yiyecek ve giyecek verdikleri zaman, onun bunları hemen diğerleriyle
paylaştığını gördüler. Kendisine bir kat elbise hediye edilen kişinin, bir süre
sonra sadece şapkayı giydiği, pantolonunu bir arkadaşına, ceketini de bir diğerine
verdiği gözlenmiştir. Oysa, günümüz toplumlarında insanlara mal varlıklarına özenle
sahip çıkmaları öğretilir. Hepimizin yaşam boyu öğrendiğimiz her şey kültürleme
süreciyle elde edilir. Masada ya da yer sofrasında yemek yeme, trafik düzenine
uyma, kırsal kesimde annenin çocuğu sırtında taşıması değişik kültürleme örnekleridir.
Kültürleme sürecinin bazı sınırları ve
eksiklikleri de vardır. Hiçbir toplum, kültürleme süreciyle bireye öğretmeyi
amaçladıklarının tümünü öğretememektedir. Değişime en kapalı toplumlarda bile
art arda gelen iki kuşağın insanları, birbirinden oldukça farklı birikim ve
değerlere sahiptir. Örneğin; eskiden bizim toplumumuzda ekonomik özgürlüğünü
kazansa bile gencin evlenmeden önce aileden ayrılıp ayrı bir yerde yaşaması söz
konusu bile edilemezken bu durum günümüz gençleri için olağan görülmeye başlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder