Platon’un İdealist Kuramı

Platon’un İdealist Kuramı

Ünlü Yunan düşünürü Platon (M.Ö. 427-347) yine kendisi kadar ünlü olan idealizmin kurucusu kabul edilir. Platon’u idealist varlık anlayışına götüren neden, sofistlerin bilginin imkânını reddeden görüşlerini aşabilmektir. Epistemoloji ve metafizik, doğru ve değişmez bilginin nesnesi olarak ideal kuramını geliştirmiştir.

Platon, kendinden önce var olan Herakleitos ve Parmanides’in düşüncelerini incelediğinde, Herakleitos’un her şeyi oluş ve hareketle açıkladığını, Parmanides'in ise “Bir” ve durağanlıkla açıkladığını görmüştür. Her iki görüşte varlığın ne olduğunu tam olarak verememekteydi. Eğer her şey akıyorsa, hiç bir şey var değildir, var olmayanın bilgisi de olamazdı. Platon, hocası Sokrates’in “Bilgi vardır.” düşüncesini kabul eder. Yine Platon’a göre bilgi varsa, onun nesnesi de olmak zorundadır. Var olan bilginin değişmez ve zorunlu olması, ancak nesnesindeki birtakım özelliklere sahip olmasıyla mümkündür. Bu dünyada her şey Herakleitos’un dediği gibi değişim ve oluş içindedir. O halde, gerçek varlık bu nesnel dünyada olamaz. Çünkü, nesnel dünyada görülen her şey değişmektedir. Değişmeyen, doğru zorunlu bilgi, fenomenlerin nedeni olan idealardır. idealar, akılla kavranan dünyaya aittir. İdeaların gerçekte var olması, bilgiyi ve bilimi de mümkün kılmaktadır, idealar, ezeli, ebedi, hareketsiz, değişmez tümel varlıklardır. örneğin, nesnel dünyada çok sayıda masa varken, İdealar dünyasında tek bir masa formu veya ideası vardır. Platon, ideaların, nesnel dünyadan farklı bir yerde ve düşünce veya akılla kavranabileceğini düşünmektedir. idealar, Tanrının zihninde var olan varlıklar değildir. Platon'a göre, zihindeki ideaların özellikleri; ezeli, ebedi, hareketsiz, değişmez olmalarıdır, örneğin, bu dünyada doğan, büyüyen, ölen, birbirinden farklı binlerce insan olmasına karşılık, idealar dünyasında doğmamış ve ölmeyecek olan ve asla değişim içinde olmayan tek bir insan ideası vardır. 

Ek Bilgi İçin:  Platon