Agnostisizm (Bilinemezcilik)

Agnostisizm (Bilinemezcilik)

Tanrı’nın varlığının veya yokluğunun bilinemeyeceğini söyleyen görüşe agnostisizm (bilinemezcilik) denir. Bu anlayış Tanrı’nın varlığı karşısında şüpheci bir tavır alır. Bu anlayışın kökleri Protagoras’a kadar gider. Protagoras şöyle der; "Tanrı’lar üzerine bilgi edinmede çaresizim, ne var-oldukları ne de var-olmadıkları ne de ne şekilde oldukları üzerine; zira, bilgi edinmeyi engelleyen çok şey vardır: duyularla algılanmamaları, insan hayatının kısa oluşu…”

Bu agnostisizm deyimini ilk defa T. Huxley (1825-1895) kullanmıştır. Huxley, özellikle bilgi bakımından Tanrı’nın bilgisinin elde edilemeyeceğini söyler. Ona göre, duyularımızın kavrayamadığı şeyler vardır, bunlar arasında Tanrı ve Tanrı insan ilgisi de vardır. Tanrı, deneylerimizin dışında kaldığı, Tanrı'yı duyularımızla algılayamadığımız için, Tanrı’nın var olup olmadığı konusunda bir yargı veremeyiz. Görüldüğü gibi, agnostisizm doğrudan Tanrı’yı reddetmiyor, ancak onu bilmek mümkün olmadığına göre, "Tanrı üstüne herhangi bir yargı veremeyiz." diyor. Agnostisizm düşüncesi, Tanrı’nın varlığı ya da yokluğu konusundaki bu kuşkucu (septik) özelliğiyle, çağımızda da özellikle pek çok pozitivist düşünür tarafından temsil edilmektedir