Ateizm (Tanrıtanımazlık)

Ateizm (Tanrıtanımazlık)

Tanrı’nın varlığını reddeden görüşe ateizm denir. Bazı ateist düşünürler, Tanrı’nın varlığını metafizik kanıtlarla reddeder, bazıları ise bunu etik kanıtlarla ortaya koymaya çalışırlar. Örneğin; düşünce tarihinde çok eskilere kadar giden ateizmi metafizik olarak savunanlar materyalist düşünürler olmuştur. Onlar, materyalizmi savunurken, ateizmi de savunmuş olurlar.

Örneğin; ateizmi metafizik olarak savunan bir görüş, Tanrı’nın "nedeni olmayan neden" düşüncesinin reddinden hareket eder. Teistlere göre, Tanrı, bütün var olanların nedenidir, ama kendisinin nedeni yoktur. Ateistler, bunu reddederler, çünkü onlara göre, her neden bir başka nedenin eseridir. Tanrı’nın var olanların nedeni olması dolayısıyla, Tanrı nedenin de bir başka nedenin eseri olması mantıkça zorunludur. Buna göre de, nedeni olmayan neden olarak Tanrı mevcut değildir.

19. yüzyılda materyalist düşünürlerden L. Feuerbach (1804-1872) ve K. Marx da ateşli ateizm taraftarlarıdır. Feuerbach’a göre dünyanın artık "bu yan" ve "öte yan" diye ayrılması söz konusu olmayacaktır. İnsanlık, bütün ruhu ile kendi İnsanî dünyasına dönecektir. K. Marx da böyle düşünür ve "Din insan için afyondur." der. Ona göre, din, insanı kendi emeğinin ürününe yabancılaştırır ve bir gün mutlaka ortadan kalkacaktır. Ateizm’i etik bakımından savunanların başında gelen çağdaş bir ateist düşünür olan Nietzsche’ye göre, “Tanrı ölmüştür.” ve Tanrı ile beraber tüm eski değerler yıkılmıştır. Şimdi, Tanrı’nın yerini “üst insan” almıştır ve yıkılan değerlerin yerini de “üst insan”değerleri alacaktır. Tanrı’nın ölümü ile insan, kendi özüne geri dönecek ve özgür bir varlık olacaktır. Günümüzde de ateizmi yine etik açısından savunan bir düşünür J. P. Sartre’dır. Sartre’a göre, insan özgürlüğünün yolu, Tanrı’yı reddetmekten geçer. Çünkü Tanrı’nın varlığı, insanın özgür olarak kendi İnsanî değerlerini yaratmasına engel olur.