Nihilizm

Nihilizm:  Genel olarak, var olan her türlü değere karşı çıkan bir yaklaşım olan Lâtince nihil sözcüğünden gelmektedir. Nihil "hiç", nihilizm de "hiççilik, yokçuluk" demektir. Nihilizm, varlığın var olmadığını, varsa da bilinemeyeceğini bilinse de anlatılamayacağını iddia eder. Nihilizm, ontolojik, epistemolojik ve sosyolojik yönleri olan bir öğretidir. Ontolojik olarak nihilizm, hiçbir varlığın, gerçekliğin var olmadığı prensibinden hareket eder ve var olan olarak kabul edilen her şeyi reddeder. Böyle bir anlayışın temsilcisi Gorgias’tır. Ona göre: "Hiçbir şey var değildir. Var olsaydı bile, bilinemezdi. Bilinse bile, başkasına bildirilemezdi." Gorgias, varlığı yok sayması nedeniyle nihilizmin savunucularındandır.

Nihilizm, felsefede; bilgi, ahlâk, sanat, siyaset alanlarıyla ilgili bir öğretidir. Bilgi teorisi bakımından nihilizm, tüm bilgisel hakikatleri ve değerleri yadsır. Bu açıdan bakıldığında ünlü bir nihilist düşünürü görürüz: Fr. Nietzsche (1844-1900). Ona göre, "nihilizm bizim bütün yüksek değerlerimizin sona erdiğini düşünen mantıktır." Bu kökten inkârcı tavrı ile Nietzsche, kendini Avrupa’nın ilk ve en yetkin nihilisti olarak tanımlar. 

Yine İlk çağda Çin’de taoizm’i görürüz. Bu felsefenin kurucusu Lao-tzu’ dir. Bu felsefeye göre tao, tümel bir’dir, adı, biçimi, maddesi yoktur, görünmez, işitilmez, elle tutulmaz ve belirsizdir. Değişmez, ama bütün değişmelerin nedenidir, her şeyin kaynağı ve ereğidir. Tao, buradan anlaşıldığı gibi, varlık değil, hiçliktir. 

Ek Bilgi İçin: Anarşizm