Rasyonalizm
(Akılcılık), Rasyonalizme göre, aklımız
bir takım ilkeler ya da yetilerle donatılmıştır. İnsan doğuştan doğru bilgiyi
sağlayan araçlarla donatılmıştır, dolayısıyla doğru bilginin ölçütü duyularda
değil akılda bulunmaktadır. Eğer bilgi aklın çalışma biçimine aykırı değil,
tümdengelimsel çıkarımlara uygun ise doğrudur. Evreni oluşturan tüm nesneler hakkında
da kesin bilgi edinmemiz için sadece bu ilkelere uygun bir biçimde mantığımızı
kullanmamız yeterlidir.
Akılcı filozoflar deney öncesi bilginin imkânına
inanır. Bu tür bilgiye Apriori bilgi denir. Apriori: Dış dünya hakkında yeni bir bilgi vermeyen ancak
evrene ilişkin bazı doğruları keşfettiren bir bilgidir. Örneğin; "Bütün, parçalarının her birinden
büyüktür", "Var olan vardır, var olmayan var değildir" gibi.
Akılcılara göre insan zihni doğuştan boş
değildir. İnsanlar doğduklarında bazı bilgilerle donatılmıştır. Zamanla bunlar
hatırlanır. Genel-geçer bilgiyi matematik ve mantık bilimi sağlar. Çünkü her
iki bilimde insan aklının ürünüdür. Felsefe tarihinde de İlk Çağ’dan bu yana
bilgi konusunda, temelde akılcı görüşü savunan ancak farklı yaklaşımları olan birçok
filozof vardır. Platon, Aristoteles, Farabi, Descartes ve Hegel bunlardan birkaçıdır.
Ek Bilgi İçin: Platon - Hegel
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder