Algıda organizasyon nedir?
Çevremizdeki
olaylara, nesnelere tek tek duyumlarını aldıktan sonra bunları birleştirerek
anlam vermeyiz. Yani elimdeki nesnenin “Rengi sarı, tadı ekşi, oval pürtüklü
bir kabuğu var.”, “O hâlde bu limondur.” biçiminde algılamayız. Görür görmez
veya “limon” sözcüğünü duyduğumuz anda onu algılarız. Hatta ağzımız bile
sulanır. Önce onu limon olarak algılarız, ayrıntılarını sonra kavrarız.
Algıyı duyumdan ayıran en önemli fark,
uyarıcıları anlamlı hâle getirmesidir. Gestaltçılar çeşitli deneylerle nesnelerin bütünlük içinde
algılandığım açıklamışlardır. Onlara göre insan çevreden gelen etkileri
örgütleyerek kendi bütünlüğü içinde anlam vererek algılar. Uyarıcılar anlamlandırılırken organizmayı etkileyen
uyarıcılar tek tek değil anlamlı bütünler hâlinde algılanır. İşte, değişik uyarıcıların bir bütün hâline
getirilerek anlamlı kılınmasına algıda
organizasyon denir. İnsan zihni çevreden gelen
uyanları düzene sokmak, bütünlük içinde anlam vermek eğilimindedir. Çevreden alınan
etkiler önceki algı izleriyle bütünleştirilir ve anlam verilir. Bir müzik parçasını düşünelim. Müzik parçası
değişik nota, kelime ve cümlelerden oluşmuştur. Biz bunları tek tek değil anlamlı bütünler hâlinde kavrarız. Hızla ve
gürültü ile hareket eden renkli nesneyi araba olarak algılamamız da buna
örnektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder