Teoloji ile Din Felsefesinin Farkı

Teoloji ile Din Felsefesinin Farkı

Din felsefesi oldukça yeni bir felsefe dalıdır. Kant bu felsefe dalını kurarken onu özellikle teolojiden ayırmak istemiştir. Teoloji, Grekçe Theos (Tanrı) sözcüğünden gelir ve konusu Tanrı, insan ve Tanrı ile insan ilişkileri ve insanın özgürlüğü gibi sorunlardır. Yalnız, teoloji din dediği zaman, belli bir dini anlar. Bu anlamda bir Yahudi teolojisi, bir Hıristiyan teolojisi ve bir İslâm teolojisi vardır. Farklı dinler kendine özgü dogma ve kavramlara dayandıkları için, birbirinden farklı teolojiler meydana gelmiştir.

Din felsefesinin konusu genelde bir din değil de, genelde din olayıdır. Bu bakımdan, din felsefesi kapsam bakımından çok daha geniştir ve bu geniş konuyu ele alırken, bilgi teorisi, psikoloji, sosyoloji, hukuk ve iktisat gibi bilimlerle de ilgi içine girer. Bu sebeple, din felsefesinin kavram dili de çok geniştir. Yöntem bakımından da teoloji ile din felsefesi arasında fark vardır. Teoloji, ilgili olduğu dinin dogmalarını, merasimlerini yorumlar. Din felsefesi ise, dini mantıksal yapısı ve temelleri bakımından, sebep-sonuç ilgileri kurarak açıklamak ister.

Sözcüğün kendisinden de anlaşılabileceği gibi, teolojinin konusu Tanrı’dır. Tanrı’nın varlığının ispatı, insanın Tanrı ile ilgisi, dinin kaynağı sorunları gibi, daha çok Tanrı kavramına bağlı sorunlardır. Buna karşılık, din felsefesi, daha geniş kapsamlı ve felsefe ağırlıklıdır. Kant bu ağırlığı etik temeller üzerine oturtur ve dine giden yolun ahlâk yasasından kalktığını, bunun da ‘en yüksek-iyi’ değeri olduğunu ve dinin bu anlamda «Tanrı bilgisine uygulanmış ahlâk» olduğunu söyler. Yine Kant’a göre, din, Tanrısal emirler olarak ahlâksal ödevlerimizin bilgisidir. Din felsefesi, bir felsefe dalı olarak bilgi teorisi, metafizik ve ahlâk gibi diğer felsefe dalları ile yakın bir ilgi içindedir. Bu nedenle din felsefesi felsefî düşünce yönünden daha zengindir. 

Ek Bilgi İçin:  Din Felsefesi