Faşist sadece kendi düşüncesinin doğru
olduğuna inanan ve diğer insanların düşüncesine saygı göstermeyen
hatta diğer insanları da kendi gibi düşünmeye zorlayan insana denir.
Faşizm, kurucusu Benito Mussolini sayılan,
İtalyan filozof Giovanni Gentile’nin Benito Mussolini’den etkilenerek 1920'li
yıllarda ardı ardına yayımladığı kitaplarla ilkeleri belirlenmiş bir siyasi
doktrindir. Gentile’den yoğun olarak etkilenen ve faşizmi
bir dünya görüşü olarak benimseyen İtalyan lider Benito
Mussolini’nin 1922’de İtalya’da iktidarı ele geçirmesinin ardından,
Mussolini iktidarı döneminde, İtalya’da resmi ideoloji olarak yürütülmüştür.
Kısa süre içerisinde genel anlamıyla baskıcı, otoriter rejim
anlayışını betimler bir nitelemeye dönüşmüş ve Nasyonal Sosyalizm başta
olmak üzere, anti-demokratik ideoloji ve yönetim sistemlerinin
tamamına halk tarafından verilen genel bir isim halini almıştır.
Kavramın kökeni Antik Roma yöneticilerinin
geniş hükümet yetkisini sembolize eden ucunda balta bulunan bir çubuk demetinin
adı olan Latince fasces sözcüğünden ileri gelir. Aynı simge daha
sonraları Fransız Devrimi sırasında Aydınlanma anlamında, halkın
elindeki devlet gücünü temsil etmek üzere kullanılmıştır. Söz konusu
sembol bir takım değişikliklerle 1926 yılından itbaren İtalya’nın resmi devlet
sembolü olmuştur. Sembolün üçlü anlamı, yani devlet gücü, halk mülkiyeti ve
birliktelik Mussolini’nin propagandasında kullanılmıştır.
Faşizm nedir?
Faşizmde toplumsal yaşamın tüm alanlarını
kapsayan bir tek ideoloji bağlayıcı olarak ilan edilir. Gerek devlet
gerekse de iktidarın dünya görüşüne göre ve lider ilkesine göre örgütlenir ve
belirlenir. basın ve yayın kuruluşlarının mevcut ideolojiye göre
yayınlar yapması zorlanır. Hakim görüşe zıt düşünceler ve muhalif seslerin
çıkması çeşitli baskı unsurlarıyla önlenir. Aykırı yayın yapanlar sansürlenir,
kapatılır veya başka türlü yollarla engellenmeye çalışılır. Böylece hakim
düşüncenin karşısına farklı düşüncelerin çıkmasının önüne geçilmiş olunur ve
tek tip düşünce, toplumda baskın hale getirilir. Faşizmin boyutu, bu koşulların
ne kadarının somut olarak uygulamaya geçirildiğiyle doğru
orantılıdır.
Faşist hareketler yaklaşık olarak bütün Avrupa ülkelerinde ve bir çok Latin Amerika ülkesinde bulunur. İspanya İç Savaşı’nda (1936-1939) Francisco Franco yönetimindeki falanjlar İtalya ve Almanya desteği sonucu iktidara gelmişler ve 1975’e kadar iktidarlarını devam ettirmişlerdir. İspanya’da António de Oliveira Salazar Estado Novo ile faşist bir rejim kurmuştur. Avusturya’da Almanya’yla birleşmeye karşı çıkan Avusturya Faşizmi rejimi kurulmuştur. II. Dünya Savaşı sırasında Almanya Hırvatistan’daki almanya Rejimi gibi birçok faşist harekete yardım etmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder