Theodor Ludwig Wiesengrund-Adorno (d. 1903 – ö. 1969) Alman filozof, sosyolog, müzikolog ve kompozitör.
Frankfurt Okulu’nun ve Eleştirel teori’nin
öncülerindendir. Yoğun teorik birikimi ve yaratıcılığı ile okulun önde gelen
isimleri arasında yer almış, her zaman düşüncenin eleştirelliğinin katıksız bir
savunucusu olarak çalışmalarını sürdürmüştür. Felsefe ve sosyal disiplinleri
bir arada değerlendirerek müzikten gündelik yaşama, ahlaki sorunlardan tahakküm
ilişkilerine kadar geniş bir alanda Modern kavram ve kategorileri ve onlara
dayalı genel anlayışları sorunsallaştırmıştır.
Adorno, Frankfurt’ta müzik ve felsefe eğitimi gördü.
Sonraki düşüncelerinin oluşumunda György Lukacs, Ernst Bloch, Walter Benjamin,
besteci Arnold Schönberg ve Max Horkheimer’ın etkisi olduğu söylenebilr.
1930′lu yılların başında Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü’ne katıldı. Nazi
iktidarıyla birlikte ABD’ye göç etti. Çalışmalarını orada da sürdürdü.
Başlıca çalışmaları şöyledir: Aydınlanmanın
Diyalektiği, 1947 yılında Horkheimer ile birlikte yapılan ortak çalışmanın
ürünüdür. Modern Müziğin Felsefesi ( 1949). Otoriter Kişilik, Adorno
yönetiminde bir çalışma grubu tarafından 1950′de hazırlanmıştır. Negatif
Diyalektik 1960′da ve Estetik Teorisi 1970′de yayınlanmıştır.
Adorno’nun kişisel çalışması, Okul’un genel
yönelimlerinin çok ötesine gider bir bakıma, çünkü Adorno bir anlamda eleştirel
teorinin kendi sınırlarına ulaştığı noktada çalışmasını sürdürür ve kendine
özgü yöntemini bu çalışmalarla geliştirir. Horkheimer ile birlikte yaptığı
çalışmaların yani sıra, kendi kişisel çalışmalarının derinliği ve içeriğinden
söylem yapısına kadar taşıdığı özgüllüğü dikkat çekicidir. Onun kişisel
başyapıtı olan Minima Moralia bu bakımdan özel bir yere sahiptir. Kendi
yöntemini ve anlayışını derinlikli ve ilginç bir şekilde ortaya koyar bu kitap.
Adorno, her zaman, düşüncenin kendi içine kapanma eğilimine karşı ısrarla
direnir.O, bir anlamda her tür despotizmin ve tahakküm ilişkisinin kaynağını ve
kökenini düşünme imkanının sınırlandırıldığı ve ketlendigi yerlerde görür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder