Felsefe Ders Notları-8

Evrensel Ahlak Yasasının Varlığını Kabul Eden Görüşler:

*Ahlak Yasasını Öznel (Subjektif)Temelde Açıklayanlar

Bu düşünceyi savunanlara göre evrensel bir ahlak yasası vardır.Ancak bu yasa varlığını insandan, insanın özel dünyasından alır. İnsanda başlayıp topluma egemen olur. J.S.Mill J.Bentham:Onlara göre insan doğası gereği acıdan kaçınır hazza yönelir,mutluluğa erişmek ister. Ancak kişinin mutluluğu,çevresindeki insanların mutluluğu ile ilişkilidir.(çıkarların kendiliğinde uyuşması)Kişi mutluluğu ancak üyesi bulunduğu yarar sağlayan şeyi yapmakla bulabilir. (kolektif yarar)

J.Bentham’a göre “Olabildiğince fazla sayıda insan için olabildiğince yararlı davranışlar yap. H.Bergson: O’na göre insan iyi ve kötüyü ancak sezgi ile kavrayabilir. İnsanın sezgisine uyarak yaptığı davranış “iyi”,sezgisine uymayan davranışı “kötü”dür.

*Ahlak Yasasını Nesnel (Objektif)Temelde Açıklayanlar

ahlaki yasalar, nesnel olarak insanın dışında, ondan bağımsız bir biçimde vardır

Sokrates: ona göre kişi duruma göre davranarak ahlaklı olamaz.durum ahlakı diye bir şey yoktur. kişinin her zaman e her yerde uyması gereken evrensel ilke ve evrensel ahlak vardır.bunlara ancak akıl ve bilgi aracılığıyla ulaşılabilir.

Platon : ahlaklı olmak için bu ideaya akıl yoluyla ulaşmamız gerekmektedir.

Farabi : farabi’ye göre iki türlü varlık bulunmaktadır.birincisi özü tözü bir olan tanrı. ikincisi ise zorunlu varlığın var ettiği insan ve diğer varlıklardır. İyiyi tanrı bilir. İyi tanrıdan gelir.

Spinoza : spinoza’ya göre evren “makro kozmos(evren)” ve” mikro kosmos (insan)” olarak ikiye ayrılmıştır.. İyi makro kozmozdadır.

Kant: ona göre insan teorik akıl ve pratik akıl olmak üzere iki ayrı akla sahiptir. kant’a göre insan pratik aklı aracılığıyla kendisine ödev edindiği bir takım ilkelere sahip olmalı ve ne pahasına olursa olsun bu ilkelere uygun davranmalıdır.ancak o zaman ahlaklı olabilir.

SİYASET FELSEFESİ

Siyaset Felsefesinin Konusu

Latince : Politika, Arapça:  siyaset, Türkçe: yönetim

Devlet ve toplum yönetimi ile ilgili tüm etkinlikleri ifade eder.

İnsanı toplu halde yerleşik düzene geçmiş konum içince inceleyen felsefe dalıdır.

Siyaset Felsefesinin Temel Kavramları

Birey : toplumsallaşmış insan.Toplum : aralarında sosyal ilişki bulunan insan topluluğudur.Devlet :  insanların oluşturduğu hukuksal ve siyasal otoritedir. İktidar :Yönetme gücünü elinde bulundurma demektir. Egemenlik :yönetme yetkisini elinde bulundurma Meşruiyet :yasaya, hukuka uygunluk  Hak :Kullanma ve isteme yetkisine sahip olduğumuz şeylerdir. Hukuk :ilişkileri düzenleyen yazılı normlar Yasa :Hukuku meydana getiren zorlayıcı olan ve yaptırımları bulunan yazılı normların her biridir.  Bürokrasi :Kamu alanında çalışan aşamalı(hiyerarşik) bir düzen içinde örgütlenmiş olan memurlar topluluğudur.

Siyaset Felsefesinin Temel Soruları

Devletin varlık nedeni nedir?.Devlet olmalı mı olmamalı mı?.İktidar kaynağını nereden alır?.Egemenlik türleri nelerdir?.Sivil toplum nedir?.Eşitlik Adalet nedir?.Bürokrasiden vazgeçilebilir mi?.En iyi yönetim biçimi nedir?.ideal bir düzen var mıdır.

İktidar Kaynağı ve Meşruiyetin Ölçütleri

---İlk yaklaşım iktidarın, toplumun içten ve dıştan gelebilecek tehlikelere karşı korunması ihtiyacından kaynaklandığını söyler. Platon-Aristoteles

Birinci yaklaşıma göre devlet ve iktidar bireylerin ahlaki bakımdan olgunlaşma ihtiyacına yanıt vermek amacıyla ortaya çıkmıştır.Bu amacı yerine getirebildiği oranda meşrudur.

---İkinci yaklaşım iktidarın kaynağı olarak Tanrı’yı görür.Bu yaklaşıma göre iktidar Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisidir. Aquinolu Thomas

Devlet Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisidir. iktidar dinsel misyonun yerine getirilmesi temelinde meşrudur.

---Üçüncü yaklaşıma göre iktidar kaynağını toplumda yaşayan insanların ortak iradesinden kaynaklanır. Thomas Hobbes,J.J.Rousseau

Bu yaklaşıma göre ise devlet ortak iradenin temsilcisidir. Devletin uygulamaları ortak iradeye hizmet ettiği sürece meşrudur.

---Marksizm’e göre devlet egemen sınıfların üretim araçlarını elinde bulundurmasına hizmet eden bir araçtır. Devletin meşruluğu hizmet ettiği sınıfın çıkarlarını gözetmesi ve sonuçta sınıfsız bir toplumu amaç edinmesi ile ölçülür.

Egemenlik çeşitleri

---Geleneksel Egemenlik: Emirlik,krallık,şeyhlik

---Karizmatik Egemenlik:

---Demokratik ve hukuksal Egemenlik:.Egemenlik hukuka dayanır

DEVLET

Devleti Doğal Bir Varlık Sayan Yaklaşımlar: Bu yaklaşımın en önemli temsilcisi Platon’dur. Nasıl vücudumuzda her organın bir görevi varsa toplumdaki her organın da belli bir görevi bulunmaktadır. Devlet ise insan vücudundaki tüm organların birbiriyle uyumlu çalışmasını sağlayan beyni temsil etmektedir. Ona göre devlet insan toplumuyla birlikte hep vardı ve hep var olmaya da devam edecektir.

Devleti Yapay Bir Varlık Sayan Yaklaşımlar: Bu yaklaşımın felsefe tarihindeki en önemli temsilcileri Thomas Hobbes,J.J.Rousseau ve J.Locke’tur. Bunlara göre insan toplulukları başlangıçta “Doğal Durum” adı verilen bir durumda yaşıyorlardı. Doğal durumda insanları yöneten ne kurallar ne de kurumlar bulunuyordu. Daha sonra insanlar barış içinde ve belirli bir düzen içerisinde yaşama gereksinimi duyduklarında devlet düşüncesi ortaya çıktı.Yani onlara göre devlet sonradan insan ihtiyaçlarına cevap vermek üzere oluşturulmuş bir kurumdur.

1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10